ATAY USLU: KOOPERATİF KÜLTÜRÜNÜ YAYGINLAŞTIRACAĞIZ
Antalya Milletvekili Atay Uslu ve 76 Milletvekili tarafından hazırlanan Kooperatifler Kanun Teklifi ile Kooperatiflerin daha şeffaf ve daha profesyonel bir yönetim yapısına kavuşturulması ve etkin bir denetim sistemine sahip olması hedefleniyor.
AK Parti Antalya Milletvekili ve TBMM Akdeniz Parlamenterler Asamblesi Başkanı Atay Uslu, hazırladıkları Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Sanayi ve Ticaret Komisyonunda kabul edildiğini, önümüzdeki haftalarda TBMM Genel Kurulunda görüşülerek kanunlaştırmayı hedeflediklerini söyledi.
Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi içeriği hakkında bilgiler veren Antalya Milletvekili Atay Uslu şunları söyledi;
ÜLKEMİZDE 60 BİN KOOPERATİF FAALİYET GÖSTERİYOR
“2011 yılında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesi ve ticari hayatta yaşanan hızlı teknolojik gelişmeler sonrasında Kooperatifler Kanununda da köklü değişiklikler yapılması ihtiyacı hâsıl olmuştur.
Hali hazırda Ülkemizde yaklaşık 60 bin kooperatif faaliyet göstermektedir. Kooperatifler Kanununun, ticari hayatın değişen kuralları çerçevesinde yeniden ele alınması, kooperatiflerin ekonomik hayatta daha profesyonel bir şekilde faaliyetlerini sürdürebilmesi ve kooperatif yönetimlerinde şeffaflığım temin edilebilmesi amacıyla bu Kanun Teklifini hazırladık.
KADIN KOOPERATİFLERİ İLE ORTAKLARININ ÇOĞUNLUĞU ENGELLİLERDEN OLUŞAN KOOPERATİFLERE POZİTİF AYRIMCILIK GETİRİYORUZ
28 Maddeden oluşan Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifimiz ile;
Ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğinin değerlendirilmesi amacıyla kurulan kooperatifler ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflerin;
-Kuruluş aşamasında ve faaliyet dönemlerindeki ticaret sicil müdürlüğünde ödedikleri tescil ve ilan ücretleri
- Ticaret odasına kayıt ücreti,
- Yıllık aidat
- Munzam aidat ödeme mükellefiyeti kaldırılarak, bu kooperatiflere pozitif ayrımcılık sağlanmaktadır.
KOOPERATİFLER ŞEFFAFLAŞIYOR VE KOOPERATİF BİLGİ SİSTEMİ KURULUYOR.
Ülkemizdeki tüm kooperatiflere ilişkin verilerin tutulacağı merkezi bilgi sistemi olan Kooperatif Bilgi Sistemi uygulamaya geçirilmektedir. Sistemin hayata geçmesiyle birlikte, işlem maliyeti ve zaman kaybı azalacaktır.
KOOPERATİFLERİN ELEKTRONİK ORTAMDA GENEL KURULLARINI YAPABİLMELERİNİN ÖNÜ AÇILIYOR
İsteyen kooperatiflere, teknolojik gelişmelere uygun olarak elektronik ortamda genel kurul yapabilme imkânı getirilmekte ve ortakları uzak mesafelerde bulunan veya ortağı çok olan kooperatiflerde aynı anda aynı mekânda bulunma zorunluluğunun ortadan kaldırılması ile zaman ve maliyet tasarrufu sağlanmaktadır. Böylece, diğer şirket türlerine sağlanan bu teknolojik imkandan kooperatifler de yararlanacaktır.
YÖNETİM VE DENETİM KURULU ÜYELERİNE KOOPERATİFÇİLİK EĞİTİMİ GELİYOR
Kooperatiflerin, yönetim ve denetim kurulu üyelerinin kooperatifçilik konusunda daha nitelikli bilgiye sahip olmaları ve daha profesyonel bir şekilde görevlerini yerine getirebilmeleri amacıyla, seçildikten sonra kooperatifçilik konusunda eğitim alma zorunluluğu getirilmektedir.
KOOPERATİFLERE DIŞ DENETİM
Kooperatifler için hesap verilebilirliği arttırılması için yalnızca finansal konuları kapsayacak bir dış denetim sistemi öngörülüyor. Böylelikle Ülkemiz kooperatifçiliği ile kooperatifçilikte başarıyı yakalamış ülkeler arasındaki en önemli farklardan olan dış denetim sistemi ülkemiz kooperatifleri için de getirilmektedir. Dış Denetim ile kooperatifçilik sistemine güven artacak. Bu kapsamda; kooperatiflerimizin etkin bir denetim yapısına sahip olması için Almanya, Japonya, Kanada, İspanya, Polonya ve İtalya gibi başarılı kooperatifçilik örneklerinde bulunan zorunlu dış denetim sistemi ülkemizde de uygulamaya geçirilmektedir.
KAMU KAYNAKLARININ KULLANILMASINA ARACILIK EDEN KOOPERATİFLER İÇİN YENİ DÜZENLEMELER GETİRİLİYOR
Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere aracılık eden kooperatifler ile tarımsal desteklemelere aracılık eden kooperatiflerin ortaklığa kabul işlemine yönelik yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu kooperatiflerde, yönetim kurulu ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamayacaktır. Düzenleme ile yönetim kurulunca, ortaklık şartlarını taşıdığı halde ortaklığa kabul edilmeyen ve bu nedenle de finansmana erişemeyen esnaf, sanatkâr ve çiftçilerimizin mağduriyet yaşamalarının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.”
Kooperatifler Kanunda Değişiklikler Yapılması Hakkında Kanun Teklifimiz
Mevzuatımızda önemli bir yeri olan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 1969 yılında Türk Ticaret Kanunundan ayrılarak özel kanun olarak yürürlüğe girmiştir. Yarım asrı aşkın süredir uygulanan Kanunda zaman zaman günün koşullarına göre güncellenmeler yapılmıştır. Ancak, özellikle 2011 yılında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesi ve ticari hayatta yaşanan hızlı teknolojik gelişmeler sonrasında Kooperatifler Kanununda da köklü değişiklikler yapılması ihtiyacı hâsıl olmuştur.
Hali hazırda Tarım ve Orman Bakanlığımızın ilgili olduğu üç milyonu geçen üyesiyle yaklaşık 11.500 kooperatif, Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın ilgili olduğu yaklaşık bir buçuk milyon üyesiyle 36.000 kooperatif ve Ticaret Bakanlığımızın ilgili olduğu bir buçuk milyon üyesiyle 12.000 kooperatif olmak üzere toplamda ülkemizde yaklaşık 60 bin kooperatif faaliyet göstermektedir.
Bu doğrultuda; Kooperatifler Kanununun, ticari hayatın değişen kuralları çerçevesinde yeniden ele alınması, kooperatiflerin ekonomik hayatta daha profesyonel bir şekilde faaliyetlerini sürdürebilmesi ve kooperatif yönetimlerinde şeffaflığım temin edilebilmesi amacıyla Kanun Teklifimizi hazırladık.
Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifimiz 28 maddeden ibarettir. Teklifimizle şu hususlarda yenilikler getirmektedir.
1- Kadın kooperatifleri ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflere pozitif ayrımcılık getiriliyor
Ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğinin değerlendirilmesi amacıyla kurulan kooperatifler ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflerin;
-Kuruluş aşamasında ve faaliyet dönemlerindeki ticaret sicil müdürlüğünde ödedikleri tescil ve ilan ücretleri
- Ticaret odasına kayıt ücreti,
- Yıllık aidat
- Munzam aidat
ödeme mükellefiyeti kaldırılarak, bu kooperatiflere pozitif ayrımcılık sağlanmaktadır.
2- Kooperatifler şeffaflaşıyorve kooperatif bilgi sistemi kuruluyor.
Ülkemizdeki tüm kooperatiflere ilişkin verilerin tutulacağı merkezi bilgi sistemi olan Kooperatif Bilgi Sistemi uygulamaya geçirilmektedir. Sistemin hayata geçmesiyle birlikte, işlem maliyeti ve zaman kaybı azalacaktır. Ülkemizdeki tüm kooperatiflerin bilgilerinin yer alacağı bu sistem sayesinde hem uygulamada karşılaşılan birçok sorunun önüne geçilecek hem de yönetim kurulu yıllık faaliyet raporunun, gelir gider farkı hesaplarının, bilanço ve denetçi raporlarının elektronik ortamda da ortaklar tarafından incelenmesine imkân sağlanmak suretiyle kooperatifler daha şeffaf hale gelecektir.Ayrıca, özellikle seçim dönemlerinde adaylar arasında fırsat eşitliğinin sağlanması ve seçimlerin daha şeffaf ve adil bir ortamda gerçekleştirilmesi amacıyla aday olan kişilere, genel kurul toplantısına katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeye erişme imkânı da sağlanmaktadır.
3- Kooperatiflerin elektronik ortamda genel kurullarınıyapabilmelerinin önü açılıyor
İsteyen kooperatiflere,teknolojik gelişmelere uygun olarak elektronik ortamda genel kurul yapabilme imkânı getirilmekte ve ortakları uzak mesafelerde bulunan veya ortağı çok olan
kooperatiflerde aynı anda aynı mekânda bulunma zorunluluğunun ortadan kaldırılması ile zaman ve maliyet tasarrufu sağlanmaktadır. Böylece, diğer şirket türlerine sağlanan bu teknolojik imkandan kooperatifler de yararlanacaktır.
4- Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kooperatifçilik eğitimi geliyor
Kooperatiflerin, yönetim ve denetim kurulu üyelerinin kooperatifçilik konusunda daha nitelikli bilgiye sahip olmaları ve daha profesyonel bir şekilde görevlerini yerine getirebilmeleri amacıyla,seçildikten sonra kooperatifçilik konusunda eğitimalma zorunluluğu getirilmektedir.
5- Kooperatiflere Dış denetim ve devir süreçlerinin güvenilir gerçekleştirilmesinin sağlanması.
Kooperatifler için hesap verilebilirliği arttırılması için yalnızca finansal konuları kapsayacak bir dış denetim sistemi öngörülüyor. Böylelikle Ülkemiz kooperatifçiliği ile kooperatifçilikte başarıyı yakalamış ülkeler arasındaki en önemli farklardan olan dış denetim sistemi ülkemiz kooperatifleri için de getirilmektedir. Bu kapsamda; kooperatiflerimizin etkin bir denetim yapısına sahip olması için Almanya, Japonya, Kanada, İspanya, Polonya ve İtalya gibi başarılı kooperatifçilik örneklerinde bulunan zorunlu dış denetim sistemi ülkemizde de uygulamaya geçirilmektedir.
Kanun değişikliğiyle,seçimi kaybeden bazı kooperatif yöneticilerinin kooperatife ait defter, belge ve sair varlıklarını yeni seçilenlere devretmemesi sorunu çözüme kavuşturulmaktadır. Yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları altında bulunan belge ve varlıkları görevleri bitiminden itibaren üç işgünü içinde yeni seçilen yönetim kuruluna teslim zorunluluğu getirilerek, bu evrak ve varlıkların güvenli bir şekilde devri sağlanmaktadır.
6- Kamu kaynaklarının kullanılmasına aracılık eden kooperatifler için yeni düzenlemeler getiriliyor
Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere aracılık eden kooperatifler ile tarımsal desteklemelere aracılık eden kooperatiflerin ortaklığa kabul işlemine yönelik yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu kooperatiflerde, yönetim kurulu ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamayacaktır. Düzenleme ile yönetim kurulunca, ortaklık şartlarını taşıdığı halde ortaklığa kabul edilmeyen ve bu nedenle de finansmana erişemeyen esnaf, sanatkâr ve çiftçilerimizin mağduriyet yaşamalarının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.